Kripto Para Grafikleri Nasıl Okunur?

Kripto para sektöründe volatilite, hisse senetleri ya da forex piyasalarına göre daha fazla olduğu için bu alanda fırsatlar da riskler de bir o kadar fazladır. Dolayısıyla eğer kendinizi grafikleri okuma konusunda geliştirirseniz, yaptığınız trade’lerde daha büyük bir başarı oranı elde edebilirsiniz. İşleme ne zaman gireceğiniz, ne zaman çıkacağınız, kar alabileceğiniz nokta ya da stop loss seviyenizi kendiniz belirleyebilirsiniz. Bu sebeple bu rehberde sizlere, kripto para grafiklerini nasıl okuyacağınızı anlatacağız.

Bitcoin Grafik Okuma 101

Piyasaları analiz ederken traderlar genelde iki temel şey kullanır. Bunlar, teknik ve temel analizlerdir. Ancak bu yazıda odaklanacağımız esas konu temel analizden öte teknik analiz süreçleri olacaktır.

Teknik analize detaylı bir şekilde girmeden önce şu noktaya parmak basalım. Temel analiz, her piyasa için gereklidir. Temel analiz süreçleri haberler, son gelişmeler ve finansal ekonomik düzende son olayları içerir. Dolayısıyla temel analiz ile teknik analizi iyi bir şekilde harmanladığınız zaman çok daha yüksek bir başarı şansı elde edebilirsiniz. Ayrıca sizlere sunulan teknik analiz videolarını ve grafikleri anlamak için de bir şekilde ilgili kavramları öğrenmek yararınıza olacaktır.

Teknik Analiz Nedir?

TA olarak da kısaltılan teknik analiz, temel olarak geçmişteki hareketlere bakarak geleceği tahmin etmeye çalışmaktır. Fiyatın trend yönünün artma mı yoksa azalma mı yönünde olduğunu ve destek ve direnç noktalarını teknik analiz aracılığı ile öngörebilmek mümkündür.

Teknik analiz, en temelde trendi anlamaya çalışır. Piyasada fiyat artışı yaşanacak mı, yoksa fiyatlar düşüşe mi geçecek soruları, teknik analizin cevabını aradığı öncelikli konulardır. Aynı zamanda teknik analizde, fiyatların paternler ya da döngüler içinde hareket ettiği kabulü de vardır. Teknik analizin içinde bulunduğu tüm bu bilgiler, piyasadaki haberler ve genel psikoloji ile birleştirilince, ortaya bir veri çıkar ve trade de bu veriler doğrultusunda yapılır.

Teknik analiz, sadece matematiksel bir çıkarım yapar. Grafiği olan her şeyin teknik analizi yapılabilir. Yani teknik analiz, bir ürünün gerçekte değerli olup olmadığı ile ilgilenmez. Tamamen matematiksel bir bakış açısı ile olaya yaklaşır ve olabilecek en objektif sonucu vermeye çalışır.

Teknik Analizin Avantajları

• Temel analizdeki gibi takip etmeniz gereken yer sayısı çeşitli değildir. Tek bir coin’in grafiğini okuyarak çoğu bilgiyi elde edebilirsiniz.
• Sadece fiyatlar ve trading hacimlerine dayanarak grafiği okumak bile size resmin büyük bir kısmını sunabilir.
• Piyasanın ne yönde ilerleyeceğini anlamanıza olanak tanır.
• Teknik analiz bilgisi geçmişe dayanarak geleceğe ilerlemenize imkan tanır.

Boğalar ve Ayılar

Bitcoin ve kripto para piyasaları temel olarak üç fiyat hareketi gösterir. Fiyat ya yukarı yönlü, ya aşağı yönlü ya da yatay bir seyirde ilerler. Fiyatın yukarı doğru çıktığı kabul edilen modelde boğalar baskın güç olarak ifade edilirken tersi durumda ise ayılar baskın güç olarak kabul edilir. Yatay seyir gösteren piyasanın ise akümülasyon ve konsolidasyon lehine yorumlandığı kabul edilir.

Trend, sizin dostunuzdur.

Fiyat tahminleri, genelde trendin ne yönde olduğuna bakılarak yapılır. Piyasalarda algı da uzun vadeli trendleri takip eder ve bunların değişmesi kolay değildir. Bitcoin özelinde konuşacak olursak, boğa ve ayı piyasaları yıllar boyu sürebilir ve sonrasında süreç başka bir boyuta evrilebilir.

Trend içinde büyük ralliler, düzeltmeler ve sert düşüşler yaşanır. Bu sert düşüşler sonrasında fiyat kaldığı yerden yükselmeye devam eder ve trend de aynı şekilde devam eder. Bu durum, genelde birçok trader’ı terste bırakabilir. Trendin değiştiği kabulü yapılırken fiyat tekrar yükselebilir. O sebeple trendleri analiz ederken dikkatli olmak gerekir.

Temel olarak ifade etmek gerekirse, fiyatlar sürekli olarak yukarı çıkacak ya da düşecek diye bir şey yoktur. Bazen slipaj gibi kavramlar da yatırım sürecinize etki edebilir. Tüm hareketler devam eden bir süreç içinde gelişir ve bu yolculukta her türlü durum yaşanabilir. Dolayısıyla buna hazırlıklı olmak gerekir.

Hareketli Ortalamalar

En fazla kullanılan indikatörlerden birisi de hareketli ortalamalardır. MA olarak da kısaltılan bu kavram genelde trendin yönünü bizlere fısıldar. Yani hareketli ortalamaları kullanarak kısa vadeli ‘ufak sesleri’ elimine edebilir ve büyük resme daha iyi odaklanabilirsiniz.

Kripto para sektöründe temel olarak kullanılan iki farklı hareketli ortalama vardır. Bunları şöyle ifade edebiliriz:

• SMA – Basit hareketli ortalama olarak da bilinir. Kapanış fiyatının toplam değerlerinin, belirli bir zaman aralığına bölünmesi ile elde edilen ortalamadır.
• EMA – Üssel hareketli ortalama olarak da bilinir. Belirlenen gün sayısı için son dönem fiyatlarına daha fazla ağırlık vererek alınan bir ortalamadır.

Hareketli ortalamalar, trendin ne zaman değişeceğini öngörmekte de kullanılır. Ayrıca çoğu zaman SMA ve EMA birlikte değerlendirilir.

Hareketli ortalamalardan en sık kullanılan iki tip ise 50 ve 200 günlük hareketli ortalamalardır. Bu sayede fiyatın uzun vadeli paternleri hesaplanır. Ayrıca destek ve dirençler de bu iki indikatör ile belirlenebilir.

Bu iki indikatör kullanılarak fiyatların dipte mi yoksa zirvede mi olduğunun bir tahmini yapılabilir. Ayrıca trendin ne zaman tersine döneceği ve fiyatın bir sonraki durağı da yine bu iki ortalama ile değerlendirilebilir.

Golden Cross ve Death Cross

Bu ifade ettiğimiz hareketli ortalamalar birbirleri ile kesişirse bu, büyük bir fiyat hareketinin yaşanabileceğini ve trendin değişmek üzere olduğunu gösterir. Bu kesişmenin iki anlamı vardır:

• Golden Cross: Altın kesişme olarak da bilinir. 50 günlük hareketli ortalamanın, 200 günlük hareketli ortalamayı aşağıdan yukarıya kesmesidir. Genelde boğa piyasasına girildiğini ve fiyatların artacağını gösterir.
• Death Cross: Ölüm kesişmesi olarak da bilinir. 50 günlük hareketli ortalamanın, 200 günlük hareketli ortalamayı yukarıdan aşağıya kesmesidir. Genelde ayı piyasasına girildiğini ve fiyatların düşeceğini gösterir.

Üstteki grafik, lider kripto para birimi Bitcoin‘e aittir. Hem altın kesişme hem de ölüm kesişmesi grafikte net bir şekilde gösterilmiştir. Altın kesişme yaşandığı zaman fiyatın nasıl arttığını görüyorsunuz. Ölüm kesişmesi ile birlikte de fiyatların düştüğünü ve ayı piyasasına doğru bir giriş yapıldığını gözlemlemek mümkün.

Son olarak hareketli ortalamalar çoğu zaman grafikte destek ve direnç noktalarını gösterir. Bu da trader’lar için son derece kullanışlı veriler sunar.

Destek ve Dirençler

Kripto para grafiklerini anlamak istediğinizde destek ve dirençler çok büyük anlam ifade eder. Bunların doğru bir şekilde anlaşılması önemli bir detaydır. Birçok trader teknik analiz yaparken bu iki indikatörü çok sık kullanır.

Fiyatların yükselişten sonra adeta bir bir engele çarpar gibi geri döndüğü seviyeler direnç, düşüş esnasında fiyatın adeta geri sekerek yükselmeye devam ettiği seviyeler ise destek olarak adlandırılır. Fiyatlar belirli bir seviyeyi aşmadan sürekli olarak geri düşerse o seviyedeki direnç güçlenir. Tersi şekilde, yaşanan düşüşlere karşın fiyat belirli bir seviyeden geri dönerek yükselmeye devam ediyorsa oradaki destek güçlenir.

Yukarıdaki Bitcoin grafiğinde destek ve direnç alanları belirtilmiştir. Fiyatlar bu belirtilen direnç seviyelerini geçerse yeni destek ve dirençler oluşabilir. Aynı şekilde destekten yaşanan düşüş de daha önceki desteğin dirence dönüşmesi ile sonuçlanabilir. Bu alanları doğru bir şekilde belirlemek çok önemlidir.

Fibonacci (Fibo ya da Fib)

Fibonacci retracement (geri çekilme) seviyeleri de kripto para traderlarının çok sık kullandığı bir başka teknik analiz metodudur. İtalyan matematikçi Leonardo Fibonacci’nin adından gelen bu metot oldukça faydalıdır.

Fibonacci geri çekilme analizlerinin kullanıldığı temel alan, fiyattaki olası geri dönüş seviyelerini bulmaktır. 0.236, 0.382, 0.500, 0.618, 0.764 gibi sayılar ile destek ve direnç seviyeleri de saptanır. Fibonacci geri çekilme seviyeleri, artış ya da azalış yönünde hareket eden bir fiyat hareketinin terse doğru bir hareket yapacağı ön kabülüne dayanır. Bu kabulde, yaşanan ters yönlü hareketin ardından fiyatın trendine devam edeceği de belirtilir.

Üstteki grafik, Bitcoin’in 2017 yılında yakaladığı devasa rallideki Fibonacci seviyelerini gösterir.

Diğer Teknik İndikatörler

Hareketli ortalamalar ve Fibo seviyelerine ek olarak grafik okuma yaparken kullanılan başka metotlar da vardır. Şimdi, bunlara bir göz atalım:

• RSI: Rölatif güç endeksi olarak Türkçe’ye çevirebileceğimiz kavram, Türk trader’lar tarafından genelde direkt RSI kısaltması ile kullanılır. Daha çok kısa ve orta vadeli fiyat analizlerinde kullanılan bu indikatör, trader’lara piyasanın gücünü göstermeye yarar. Genelde ana grafiğin altında görülen bu indikatör 1 ila 100 arasında puanlanır. 30’un altı, satışların haddinden fazla olduğunu (oversold) bizlere gösterirken, 70 ve üstü ise ilgili ürünün haddinden fazla alındığını (overbought) gösterir.
• MACD: Bu indikatör, genelde hareketli ortalamaların uyumu ya da uyumsuzluğunu saptar. İki hareketli ortalama arasındaki ilişkiyi gösteren MACD, trader’ların sık kullandığı orta vadeli fiyat indikatörlerden biridir.
• Stokastik: Bu indikatör basit bir momentum indikatörüdür. Temelde ilgili ürünün haddinden fazla alındığı (overbought) ya da haddiden fazla satıldığı (oversold) durumları gösterir. Yine sık kullanılan bir teknik analiz aracıdır.
• Parabolik SAR: Ne zaman alım ya da ne zaman satım yapılması gerektiğini hesaplayan bir indikatördür. Genelde fiyatın kısa vadeli hareketleri ile ilgili bilgiler verir.
• Bollinger Bantları: Teknik analiz üstatlarından John Bollinger tarafından geliştirilen Bollinger bantlarının çalışma prensibi çok basittir. Piyasadaki volatiliteyi ölçen bu bantlar, yatay bir seyirde birbirine yaklaşır. Fiyatlar hızlı yükselip hızlı düştüğünde ise bantlar birbirinden ayrılır. Üst taraftaki bant direnç, alt taraftaki bant ise destek seviyelerini bizlere gösterir.

Profesyonel Teknik İndikatörler

Ichimoku Bulutları, ADX, Fisher Transform ve Chaikin Oscillator gibi çok farklı teknik analiz araçları da vardır. Ancak bu araçlar, bu rehberin temel bilgi kavramını aştığı için onlara başka bir yazıda değineceğiz.

Ayrıca burada açıkladığımız kavramlardan öte, sadece Bitcoin’e özel olan grafik okuma indikatörleri de vardır. Örneğin UTXO, Hash Ribbons, Puell Multiple gibi indikatörler bunlardan bazılardır. Ancak bunlar da çok daha üst seviye teknik analiz eğitimlerinde kullanılır.

Mum Formasyonları

Mum grafiklerini doğru bir şekilde anlamak da size oldukça yardımcı olacaktır. Her bir mum, belirli zaman aralığındaki fiyat hareketlerini bizlere gösterir. Belirli zaman aralığındaki fiyatın açılış, kapanış, en yüksek ve en düşük fiyatını mum grafikleri aracılığı ile görebiliriz.

Mum grafiğinin ortasındaki kalın kısım gövde, üst ve alttaki ince çizgiler ise iğne olarak adlandırılır. Teknik analiz konusunda sizlere daha önce ifade ettiğimiz indikatörler ile mum grafikleri birleştirildiğinde, çok daha doğru bir görünüm elde etmek mümkündür. Dolayısıyla bu ikisini birleştirerek daha doğru sonuçlar sağlayabilirsiniz.

Aşağıdaki resimde mum grafiklerindeki temel paternleri görebilirsiniz.

Zaman Aralıkları

Bitcoin grafik okuması yapılırken zaman aralıkları hayati bir önem taşır. Grafikte belirlediğiniz zaman aralığına göre farklı veriler elde etmek ve farklı çıkarımlar yapmak mümkün hale gelmektedir. Dolayısıyla net bir görüş elde edebilmek için traderlar, genelde farklı zaman aralıklarını bir arada kullanır.

Saniyelik grafikten, aylık grafiğe kadar çok geniş bir zaman aralığı vardır. Hangi zaman aralığını temel alacağınız ise tamamen size kalmıştır. Eğer kısa sürede ufak da olsa kar elde etmek isteyen bir trader iseniz o zaman daha kısa zaman aralıklarını baz alabilirsiniz.

Örneğin günlük trade yapan kişiler genelde 15 dakikalık grafikleri kullanır. Ancak uzun vadeli traderler ise daha çok günlük, haftalık ve aylık grafikler ile ilgilenir. Üstte de ifade ettiğimiz gibi farklı zaman aralıklarında inceleme yapmak her zaman en doğru sonuçları almaya sizi bir adım daha yaklaştırır.

Kripto Para Grafik Paternleri

Kripto para grafiklerinde oluşan paternler, fiyatın bir sonraki durağının ne olacağı konusunda fikir verir. Trend dönecek mi ya da devam edecek mi gibi konularda bize yardımcı olur. Aynı zamanda bu paternler, boğalar ya da ayılar lehine de bizlere fikir verir.

Bitcoin ve kripto paralar için en sık kullanılan grafik paternleri ise şunlardır:

• Trendde Dönüş Belirten Paternler: Omuz baş omuz formasyonu (OBO), Fincan ve Kulp formasyonu, çifte zirve / dip, yükselen ya da alçalan takoz.
• Trendin Devam Edeceğini Belirten Paternler: Flamalar, bayraklar, alçalan ya da yükselen takozlar.
• Bilateral Paternler: Simetrik üçgenler, alçalan ya da yükselen üçgen formasyonları

Bilateral paternler, her iki yönde de sonuçlanabilir. Her iki tarafa da sert bir hareket gelebileceğini gösterir. Forex’te kullanılan birçok grafik paterni kripto paralar için de geçerlidir.

Tüm bu bahsedilen paternlerin yanı sıra trendin yönünü belirlemek için farklı opsiyonlarımız da vardır. Bunları da şöyle açıklayabiliriz:

• Higher High, Higher Low: Bu patern, boğaların lehine bir paterndir. Fiyatın yükselmeye devam edeceğini ve trendin aynı yönde devam edeceğini bizlere gösterir. Fiyatların eski zirvelerini geçeceğini ve düşüşlerin eski seviyelerdeki kadar derin olmayacağının da bilgisini verir.
• Lower High, Lower Low: Bu patern ise ayıların lehinedir. Fiyatların düşüşe devam edeceğini ve trendin düşüş yönünü koruyacağını bizlere gösterir. Fiyatlar, bu paternde eski zirve seviyelerini geçemez ve her düşüşte yeni bir dip kaydedilir.

Teknik Analizde Dikkatli Olunmalı

Elbette bazen indikatörler ve grafikler arasında bazı uyuşmazlıklar oluşabilir. Yükselen bir trendde fiyat yüksek tepe (higher high) yaparken indikatör bunu desteklemeyebilir. Aynı şekilde düşen bir trendde ise lower low seviyeleri geldiğinde indikatör bunu gösteremeyebilir. Eğer bir uyuşmazlık saptanırsa bu sefer fiyatta bir düşüş yaşanabileceği her zaman akıllarda tutulmalıdır.

Dikkat edilmesi gerekenler arasında topluluk psikolojisi ile yakından paralellik gösteren Elliott Dalgaları gibi farklı fiyat paternleri de vardır. Aynı zamanda fraktal analizi de çok sık kullanılan bir başka metot olarak karşımıza çıkmaktadır.

Trend Kanalları Ne Anlatıyor?

Teknik analize yeni başlayanların rutininde trend kanalları genelde unutulan ama aslında oldukça önemli bir konudur. Bu yüzden trend kanallarını daha ayrıntılı bir şekilde ele almak gerekecektir.

Eğer bir kripto paranın fiyatının iki paralel çizgi arasında hareket ettiğini görüyorsanız bu, bir kanal oluştuğu anlamına gelir. Bu kanallar grafikte yukarı, aşağı veya yanlara doğru eğilebilir. Eğer ki fiyat bir trading kanalından yukarı doğru kırılırsa bu, fiyatın daha da yükseleceği anlamına gelir.

Kanal ne kadar büyükse volatilite de o kadar yüksek olacaktır. Ancak bu aynı zamanda elde edebileceğiniz karların da küçük kanallara göre daha fazla olabileceği anlamına gelir. Kanallarla ilgili dikkat etmeniz gereken önemli noktalar ise şunlar olacaktır:

• Yükselen bir kanal sırasında, kanalın altına yakın bir yerden alım yapmaya ve üste yakın bir yerden pozisyonunuzdan çıkmaya çalışın. Trend yükseldiği için short açmak gerekip gerekmeyeceğine karşı tetikte olun.
• Aşağı doğru hareket eden bir kanalda, kanalın üstüne yakın bir yerde pozisyonunuzu short’lamaya ve dibe yakın yerlerden çıkmaya çalışın. Trend düştüğü için oluşan aşağı yönlü kanalda long pozisyon başlatma konusunda dikkatli olun.

Grafik okurken kanallarla ilgili göz önüne almanız gereken kısa bilgiler, başlangıç seviyesinde yeterli olacaktır. Unutmayın ki yukarıdaki bilgiler sizlere temel bilgi sağlamak amacıyla yazılmıştır ve kesinlikle yatırım tavsiyesi değildir.

Kripto Para Seçimi

Çoğu insanın aklında hangi kripto parayı seçeceği sorusu yatırım sürecinin her kısmında bulunur. Ancak herkesin bildiği gibi pratik, teoriden çok daha kalıcı olacaktır. Bu yüzden başlangıçta, göreceli olarak daha rahat anlayabileceğiniz bir coin’in grafiğine odaklanmanız gerekir. Sonrasında ise bu bilgileri ne kadar benimsediğinizi anlayabilmek için trade gerçekleştirmeden tahminler yürütmeye çalışabilirsiniz.

Yapılan en büyük hatalardan biri, temel bilgileri öğrendikten sonra heyecana kapılıp hemen trade’e başlamaktır. Aslında küçük paralarla başlamanın bir sakıncası da yoktur. Ancak eliniz bu terimlere alışana kadar büyük paralarla başlangıç yapmanız çoğu kişi tarafından desteklenmeyecektir.

Borsa Grafik Okuma Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Yeşil ve kırmızı sütunların size aslında ne söylediğini anladığınızdan emin olun.
• Değerlendirmelerinizi yaparken acele etmeyin ve doğru kararlar vermeye çalışın.
• Heyecana kapılıp öğrendiğiniz bilgilerden çok fazla uzaklaşmayın.
• En karlı ve en riskli yatırımları daha rahat görebilmek için saatlik bazda grafiklere bakmak yaygın bir durumdur.
• Asla pes etmeyin!

Hacim Neden Önemli?

Gördüğünüz herhangi bir fiyat endeksi sayfasında spesifik olarak baktığınız kripto paranın hacmi, son 24 saat içinde trade edilen toplam coin miktarını yansıtır. Belirli bir platformdan baktığınızda bu, baktığınız coin’in o platformdaki son 24 saatlik hacmini gösterir.

Örneğin herhangi bir borsaya giriş yaptığınızda borsadaki coin’lerin hacimlerini spesifik olarak görüntüleyebilirsiniz. CoinMarketCap ise son 24 saat içerisinde toplamda trade edilen tüm hacmi gösterebilmektedir.

Profesyonel trader’lar hacimden sık sık yararlanırlar. İzlenen yol ise şu şekildedir:

• Eğer fiyat hacimle birlikte düşerse, bu en basit haliyle trade yapanların sıkıldığını ve durumun yakında tersine döneceğini gösterir.
• Eğer fiyat yükselirken hacim düşerse, genellikle daha düşük bir teklife doğru fiyatları sürükledikleri için ayılara daha uygun bir ortam sunar.

Kaynaklar

Sizlere yardımcı olacak çok sayıda online kaynak vardır. Bunların en bilinenlerini ise şöyle sıralayabiliriz:

Sıkça Sorulan Sorular

Türkiye’deki en iyi kripto para platformları | Nisan 2024

YouHodler Keşfet →

BingX Keşfet →

PrimeXBT Keşfet →

Coinrule Keşfet →

BYDFi Keşfet →